Diseases July 22nd, 2021
ជំងឺក្រិនថ្លើម (Cirrhosis)
ជំងឺក្រិនថ្លើមគឺជាជំងឺមួយដែលបណ្តាលមកពីការខូចខាតជាអចិន្ត្រៃយ៍ រឺមានស្លាកស្នាមនៅលើថ្លើម។ ជាលិកាដែលមានស្លាកស្នាមដែលបង្កនៅក្នុងថ្លើមរារាំងសកម្មភាពរបស់ថ្លើមមិនឲ្យដំណើរការបានត្រឹមត្រូវដោយធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សមត្ថភាពរបស់វាក្នុងការផលិតប្រូតេអ៊ីន រក្សាទុកវីតាមីន សារធាតុរ៉ែ និងបញ្ចេញចោលជាតិពុល ព្រមទាំងរាំងស្ទះលំហូរឈាមធម្មតាដែលឆ្លងកាត់ថ្លើម។
- មូលហេតុនៃជំងឺក្រិនថ្លើម
- រោគសញ្ញានៃជំងឺក្រិនថ្លើម
- ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជំងឺក្រិនថ្លើម
- ជម្រើសនៃការព្យាបាល
មូលហេតុនៃជំងឺក្រិនថ្លើម
ជំងឺក្រិនថ្លើមកើតឡើងដោយសារកត្តាជាច្រើនដូចជា:
- ការប្រើគ្រឿងប្រាស់ស្រវឹងរ៉ាំរ៉ៃ
- ជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ B, C និង D
- ជំងឺរលាកថ្លើមដោយប្រព័ន្ធភាពស៊ាំខ្លួនឯង
- ជាតិដែកកើនឡើងនៅក្នុងខ្លួន
- ជំងឺ Wilson ដែលបណ្តាលមកពីការប្រមូលផ្តុំទង់ដែងនៅក្នុងថ្លើម
- ការស្ទះនៃបំពង់ទឹកប្រមាត់ដែលបណ្តាលអោយទឹកប្រមាត់ច្រាលត្រលប់ចូលក្នុងថ្លើមវិញ បណ្តាលឲ្យមានស្លាកស្នាមក្នុងថ្លើម និងវិវត្តទៅជាក្រិនថ្លើម
- ខ្លាញ់ក្នុងថ្លើមដែលបង្កឲ្យរលាកថ្លើមរ៉ាំរ៉ៃ និងជំងឺក្រិនថ្លើម
- ការប៉ះពាល់រយៈពេលយូរទៅនឹងថ្នាំមួយចំនួន
- ការប៉ះពាល់នឹងជាតិពុលរយៈពេលយូរ
- ជំងឺខ្សោយបេះដូងដែលកើតម្តងហើយម្តងទៀត
រោគសញ្ញានៃជំងឺក្រិនថ្លើម
មនុស្សភាគច្រើនមានរោគសញ្ញាតិចតួច ឬគ្មានរោគសញ្ញាចំពោះជំងឺក្រិនថ្លើម ប៉ុន្តែផលវិបាកកើតឡើងដោយផ្អែកលើដំណាក់កាលនៃការវិវត្តន៍នៃជំងឺ។ នៅពេលដែលរោគសញ្ញាស្តែងឡើងពួកគេអាចមាន:
- អស់កម្លាំង មិនឃ្លានអាហាររួមជាមួយនឹងចង្អោរ និងស្រកទម្ងន់។
- រដូវមិនទៀងទាត់ចំពោះស្ត្រី សុដន់រីកធំ និងបាត់បង់ចំណង់ផ្លូវភេទចំពោះបុរស។
- ហើមជើង ឬហើមពោះដោយសារកម្រិតអាល់ប៊ុយមីនទាប និងការចាល់សារធាតុរាវនៅជើង ឬក្នុងពោះ។
- ជាំ ឬងាយហូរឈាមដោយសារតែការថយចុះនៃប្រូតេអ៊ីនដែលត្រូវការសម្រាប់ធ្វើឲ្យឈាមកក។
- ឡើងលឿងលើស្បែក និងភ្នែកដែលបណ្តាលមកពីការប្រមូលផ្តុំនៃជាតិមេឡានីន។
- រមាស់ខ្លាំងលើស្បែកដោយសារតែផលិតផលទឹកប្រមាត់ត្រូវបានចាល់លើស្បែក។
- ការរំខានផ្លូវចិត្តនៅពេលដែលថ្លើមលែងបង្ហូរចេញនូវជាតិពុលឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពដែលបង្កឲ្យមានជាតិពុលនៅក្នុងឈាម និងបង្កឲ្យមានបញ្ហាផ្លូវចិត្តដូចជាអារម្មណ៍មិនស្ងប់ ឬភ្លេចភ្លាំងច្រើន។
- ប្រតិកម្មឱសថខណៈដែលថ្លើមមិនច្រោះនូវជាតិថ្នាំឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពដូចធម្មតា ជួនកាលធ្វើអោយមានការកើនឡើងនៃជាតិថ្នាំនៅក្នុងខ្លួន និងអាចបង្កើននូវឥទ្ធិពលនៃឱសថទាំងនោះ។
- ហូរឈាមខ្លាំងនៅក្នុងក្រពះ ឬបំពង់អាហារដោយសារលំហូរឈាមមិនប្រក្រតីដែលជាបញ្ហាគំរាមកំហែងដល់អាយុជីវិត និងត្រូវការការព្យាបាលជាបន្ទាន់។
ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជំងឺក្រិនថ្លើម
- ប្រវត្តិនៃរោគសញ្ញា
- ការធ្វើតេស្តឈាម
- ការធ្វើតេស្តផ្សេងៗ
- ការថតស៊ីធីស្កែន (CT)
- ការឆ្លុះអេកូ
- ការវាស់វែងពីភាពរឹងនៃថ្លើម
- ការច្រឹបសាច់ថ្លើមធ្វើវិភាគ (Biopsy)
ជម្រើសនៃការព្យាបាល
គោលដៅនៃការព្យាបាល គឺដើម្បីពន្យឺតនៃការវិវត្តរបស់ជាលិកាសម្លាកក្នុងថ្លើម និងការពារផលវិបាកដោយការព្យាបាលមូលហេតុរបស់វា។ វេជ្ជបណ្ឌិតជាអ្នកព្យាបាលស្ថានភាពទាំងនេះ តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកជំងឺគួរតែប្រុងប្រយ័ត្នក្នុងការទប់ស្កាត់ការខូចខាតបន្ថែមដែលអាចនាំអោយមានជំងឺខ្សោយថ្លើម។
គន្លឹះក្នុងការព្យាបាល និងការពារផលវិបាកនៃជំងឺក្រិនថ្លើម
- ឈប់បរិភោគគ្រឿងស្រវឹង
- ជៀសវាងការប្រើឱសថ និងសារធាតុដែលបង្កើនការខូចថ្លើម
- ជៀសវាងអាហារឆៅ ជាពិសេសអាហារសមុទ្រឆៅ ព្រោះវាមានការចម្លងរោគដោយបាក់តេរី
- បរិភោគប្រូតេអ៊ីនក្នុងបរិមាណត្រឹមត្រូវ និងជ្រើសរើសប្រូតេអ៊ីនគ្មានខ្លាញ់ដូចជា ត្រី ឬប្រូតេអ៊ីនបានពីបន្លែដូចជាសណ្តែកសៀងជាដើម។
- ជៀសវាងការបន្ថែមអំបិលក្នុងអាហារ ប្រសិនបើហើមជើង និងពោះ
- ចាក់ថ្នាំបង្ការជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ A និង B ជំងឺផ្តាសាយ និងជំងឺរលាកសួតដោយសារជំងឺក្រិនថ្លើមធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺកាន់តែពិបាកក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺឆ្លង។
- ជួបវេជ្ជបណ្ឌិតដើម្បីតានដានពីស្ថានភាពនៃជំងឺ
- Tags:
- Cirrhosis, ជំងឺក្រិនថ្លើម