SINGLE POST

រោគស្វាយ គឺជាជំងឺឆ្លងតាមការរួមភេទដែលបង្កឡើងដោយបាក់តេរី *Treponema pallidum*។ នេះជារឿងសំខាន់ចំនួនប្រាំដែលត្រូវដឹងអំពីវា៖

1. ដំណាក់កាលនៃរោគស្វាយ:
– រោគស្វាយបឋម: លក្ខណៈដោយមានដំបៅដោយគ្មានការឈឺចាប់ (chancre ) នៅកន្លែងឆ្លងមេរោគ ជាធម្មតានៅលើប្រដាប់ភេទ រន្ធគូថ ឬមាត់។ ដំបៅនេះលេចឡើងក្នុងរយៈពេល 3 សប្តាហ៍បន្ទាប់ពីការប៉ះពាល់ និងជាសះស្បើយដោយខ្លួនឯងក្នុងរយៈពេល 3-6 សប្តាហ៍។
– រោគស្វាយដំណាកកាលទី២: វិវត្តន៍ពីសប្តាហ៍ទៅច្រើនខែបន្ទាប់ពីដំបៅកើតដំបូងជាសះស្បើយ។ រោគសញ្ញារួមមាន កន្ទួល (ជារឿយៗនៅលើបាតដៃ និងបាតជើង) ដំបៅភ្នាសរំអិល គ្រុនក្តៅ ហើមកូនកណ្តុរ ឈឺបំពង់ក ជ្រុះសក់ ឈឺក្បាល ស្រកទម្ងន់ ឈឺសាច់ដុំ និងអស់កម្លាំង។
– រោគស្វាយលាក់កំបាំង: ដំណាក់កាលនេះមិនមានរោគសញ្ញាអ្វីទេ ហើយអាចមានរយៈពេលរាប់ឆ្នាំ។ ការឆ្លងមេរោគនៅតែមាននៅក្នុងខ្លួន ហើយអាចឈានទៅដល់ដំណាក់កាលទី ៣ ប្រសិនបើមិនព្យាបាល។
– ដំណាក់កាលទី៣: កើតមានរាប់ឆ្នាំទៅទស្សវត្តបន្ទាប់ពីកើតដំបូង។ វាបង្ករអោយមានការខូចខាតដល់សរីរាង្គដូចជាបេះដូង ខួរក្បាល និងសរសៃប្រសាទ ដែលនាំឱ្យកើតមានជំងឺដូចជា ស្វាយសសៃប្រសាទ រោគស្វាយសរសៃឈាមបេះដូង និងរោគស្វាយអញ្ចាញធ្មេញ។

2. ការចម្លង: រោគស្វាយឆ្លងតាមរយះការរួមភេទ តាមទ្វាមាស រន្ធគូថ និងមាត់។ វាក៏អាចចម្លងពីស្ត្រីមានផ្ទៃពោះទៅកាន់កូនរបស់គាត់ផងដែរ ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថាជារោគស្វាយពីកំណើត ដែលអាចបណ្តាលឱ្យមានផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរ ឬស្លាប់ចំពោះទារកទើបនឹងកើត។

3. រោគវិនិច្ឆ័យ: ពិនិត្យមើលឈាមរកអងើទីគររបស់មេរោគស្វាយ (Treponema pallidum bacterium)។ ការធ្វើតេស្តទូទៅរួមមានការធ្វើតេស្ត nontreponemal (VDRL និង RPR) និងការធ្វើតេស្ត treponemal (FTA-ABS និង TP-PA)។ វិធីសាស្ត្ររកឃើញដោយផ្ទាល់ ដូចជាមីក្រូទស្សន៍ងងឹត ឬ PCR អាចត្រូវបានប្រើដើម្បីកំណត់អត្តសញ្ញាណបាក់តេរីនៅក្នុងគំរូពីដំបៅ។

4. ការព្យាបាល: រោគស្វាយអាចព្យាបាលបានដោយថ្នាំអង់ទីប៊ីយោទិច ដែលភាគច្រើនជាថ្នាំប៉េនីស៊ីលីន។ របបព្យាបាលជាក់លាក់អាស្រ័យទៅលើដំណាក់កាលនៃការឆ្លងមេរោគ។ ដំណាក់កាលដំបូង (ដំណាក់កាលដំបូង និងដំណាក់កាលទី២ និង ដំណាក់កាលលាក់កំបាំងដំបូង) ជាធម្មតាត្រូវការថ្នាំប៉េនីស៊ីលីនចាក់បញ្ចូលក្នុងសាច់ដុំតែមួយ។ . រោគសញ្ញាមិនទាន់ឃើញច្បាស់ និងដំណាក់កាលទី 3 អាចត្រូវការវគ្គថ្នាំអង់ទីប៊ីយោទិចយូរជាងនេះ។ វាមានសារៈសំខាន់ណាស់ក្នុងការបញ្ចប់វគ្គនៃការព្យាបាលពេញលេញ និងតាមដានជាមួយអ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាព ដើម្បីធានាថាការឆ្លងត្រូវបានលុបបំបាត់ទាំងស្រុង។

5. ការការពារ: មធ្យោបាយការពារគីការរួមភេទដោយសុវត្តិភាព ដោយប្រើស្រោមអនាម័យ កាត់បន្ថយដៃគូរួមភេទ និងការពិនិត្យជាទៀងទាត់សម្រាប់ការឆ្លងមេរោគតាមការរួមភេទ ជាពិសេសប្រសិនបើមានហានិភ័យខ្ពស់។ ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះគួរតែត្រូវបានពិនិត្យរកមើលរោគស្វាយ ដើម្បីការពាររោគស្វាយពីកំណើត។ ការព្យាបាលភ្លាមៗចំពោះបុគ្គលដែលមានមេរោគ និងដៃគូរួមភេទរបស់ពួកគេមានសារៈសំខាន់ណាស់ក្នុងការគ្រប់គ្រងការរីករាលដាលនៃជំងឺនេះ។