SINGLE POST

ជំងឺរលាកសសៃពួរបាតជើង (Plantar fasciitis) គឺជាជម្ងឺប្រអប់ជើងទូទៅមួយដែលបណ្តាលឱ្យឈឺចាប់នៅកែងជើង បាតជើង ហើយជួនកាលចូលទៅក្នុងតំបន់ផ្នែកកោងនៃបាតជើង។

រោគសញ្ញា

រោគសញ្ញាសំខាន់នៃជំងឺរលាកសសៃពួរបាតជើង គឺជាការឈឺចាប់យ៉ាងខ្លាំងនៅកែងជើងបាតជើង ឬ ផ្នែកកោងនៃបាតជើង។ ការឈឺចាប់ជួនកាលត្រូវបានពិពណ៌នាថាជាអារម្មណ៍ក្រហាយឬឈឺចុកចាប់ហើយមានទំនោរកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់។ ជារឿយៗវាធ្ងន់ធ្ងរបំផុតនៅពេលដែលទំងន់ត្រូវបានដាក់នៅលើជើងដំបូងបន្ទាប់ពីសម្រាករយៈពេលយូរឬអសកម្មដូចជាពេលក្រោកពីគេងនៅពេលព្រឹកឬក្រោកឈរឡើងបន្ទាប់ពីអង្គុយយូរ។ ការឈឺចាប់ក៏ធ្វើឱ្យកាន់តែអាក្រក់ទៅ ៗ បន្ទាប់ពីឈរដើរឬរត់ក្នុងរយៈពេលយូរ។

មូលហេតុ

ជំងឺរលាកសសៃពួរបាតជើង បណ្តាលមកពីការខូចខាតសរសៃពួដែលអាចជាផ្នែកមួយដ៏សាមញ្ញនៃដំណើរការនៃភាពចាស់។ ស្ថានភាពនេះច្រើនកើតលើមនុស្សដែលមានអាយុលើសពី ៤០ ឆ្នាំ។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយមានកត្តារួមផ្សំជាច្រើនទៀតដែលជាធម្មតាត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ជាមួយនិងការសង្កត់ហួសកំរិតឬរយៈពេលយូរនៅលើសរសៃពួបាតជើង។

កត្តាហានិភ័យសំខាន់ៗដែលទាក់ទងនឹងសកម្មភាពរួមមាន៖

• ឈររយៈពេលយូរ
• រត់តិចៗ ឬរត់ចម្ងាយឆ្ងាយ
• បង្កើនចម្ងាយភ្លាមៗនៅពេលរត់
• រត់នៅលើផ្ទៃរឹង
• ពាក់ស្បែកជើងមិនសមរម្យ (ស្បែកជើងដែលទន់ដូចខ្នើយ)
• ដើរដោយជើងទទេរសម្រាប់រយៈពេលយូរ

កត្តារាងកាយមួយចំនួនក៏អាចបណ្តាលឱ្យមានជំងឺរលាកសសៃពួរបាតជើងដែរ។ ទាំងនេះរួមមានដូចខាងក្រោមៈ

• លើសទម្ងន់
• ជើងរាបស្មើឬបាតជើងកោងខ្ពស់
• ភាពតឹងណែននៃសរសៃពួរកជើង
• ជំងឺរលាកសន្លាក់រ៉ាំរ៉ៃ
• Ankylosing spondylitis

ការធ្វើតេស្តនិងរោគវិនិច្ឆ័យ

ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យបឋមជាធម្មតាផ្អែកលើការពិនិត្យឡើងវិញនៃប្រវត្តិរបស់អ្នកជំងឺនិងសកម្មភាពថ្មីៗរួមគ្នាជាមួយនឹងការពិនិត្យរាងកាយដើម្បីវាយតម្លៃភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃរោគសញ្ញា។ ក្នុងករណីធ្ងន់ធ្ងរមួយចំនួនវេជ្ជបណ្ឌិតនឹងស្នើសុំការធ្វើតេស្តិ៍រូបភាពបន្ថែមដើម្បីច្រានចោលមូលហេតុធ្ងន់ធ្ងរបន្ថែមទៀតនៃការឈឺចាប់ដូចជាការបាក់ឆ្អឹងឬដុំសាច់។

ការធ្វើតេស្តបន្ថែមរួមមាន៖

• កាំរស្មីអ៊ិច
• អេកូ
• MRI

 ការព្យាបាល

នៅពេលដែលជំងឺនេះត្រូវបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យហើយ  វេជ្ជបណ្ឌិតនឹងជ្រើសរើសវិធីព្យាបាលដែលសមស្របបំផុតដោយផ្អែកលើភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃរោគសញ្ញានិងទំហំនៃការខូចខាតសរសៃពួរ។ គ្រូពេទ្យនឹងចេញវេជ្ជបញ្ជាប្រើថ្នាំដើម្បីកាត់បន្ថយការរលាក។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយការព្យាបាលដែលមិនមែនជាថ្នាំក៏អាចមានប្រយោជន៍ផងដែរក្នុងការព្យាបាលជម្ងឺ។

ឧបករណ៍ជើងដូចជាទ្រនាប់ទ្របាតជើង ឬ កែងជើងអាចជួយបន្ថយការតឹងសរសៃពួរបាតជើង។ ការព្យាបាលដោយចលនាតាមទំរង់នៃការពត់ជើងកជើង និងសរសៃពួរសាច់ដុំកជើង ក៏ជាទម្រង់ព្យាបាលដ៏មានប្រសិទ្ធភាពក្នុងករណីជាច្រើនផងដែរ។

ប្រសិនបើរោគសញ្ញានៅតែបន្តហើយមិនឆ្លើយតបទៅនឹងការព្យាបាលដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ ការចាក់ថ្នាំស្តេរ៉ូអ៊ីតអាចត្រូវបានគេប្រើក្នុងករណីកម្រមួយចំនួន។ ការចាក់ថ្នាំស្តេរ៉ូអ៊ីតមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការព្យាបាលរោគសញ្ញារបស់អ្នកជំងឺជាង ៩៨% ។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយពួកគេអាចចំណាយពេលរហូតដល់ ១៨ ខែដើម្បីទទួលបានប្រសិទ្ធភាពពេញលេញហើយរោគសញ្ញាក៏អាចនឹងកើតឡើងម្តងទៀតនៅពេលក្រោយដែលត្រូវការការចាក់ថ្នាំសារជាថ្មី។ ការវះកាត់ត្រូវបានណែនាំតែក្នុងករណីធ្ងន់ធ្ងរបំផុត។